کد مطلب:27292 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:12

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا همه سود و سرمايه دولت دست 20 درصد از قشر ثروتمند جامعه است و 50 درصد از سود و پولهاي هنگفت حاصل از فروش نفت و ... به همين 20 درصد تعلق مي گيرد آيا مشاركت مردمي اين است؟ از 50 درصد سود و سرمايه حدود 2 درصد و شايد كمتر از 2 درصد مربوط به قشر پايين جمعيت است؟ آيا اين هدف انقلاب و حمايت از فقرا بود؟ آيا ايران و سرزمين اسلامي ما مربوط به همين 20 درصد از جامعه است پس فقران جامعه و قشر ضعيف جامعه چه كنند؟

در پاسخ سوال شما دوست گرامي در ابتدا براي واضح تر شدن مفهوم عدالت و تبعيض مقدمه اي عرض مي شود: استاد مطهري (ره) در كتاب بيست گفتار در توضيح مفهوم عدالت مي گويد: آيا هر نوع تفاوت كه در جامعه بين افراد باشد تبعيض و مخالف عدالت است و لازمه عدالت مساوات مطلق است ؟ يا عدالت مستلزم مساوات مطلق نيست و گاهي عدالت ايجاب مي كند كه تفاوت و امتياز گذاشته شود اما اين تفاوت بي جا و بلا استحقاق نباشد مسلماً تعريف صحيح عدالت تعريف دوم است. به بيان ديگر مقتضاي عدالت مساوات است در شرايط حقوقي مساوي نه در شرايط نامساوي يعني نبايد ميان شركت كنندگان در يك مسابقه علمي يا در يك مسابقه قهرماني در غير آنچه مربوط به استعداد و هنر و لياقت است فرق گذاشته شود مثلاً يكي اشراف زاده است و يكي فرضا ً فرزند يك فقير يكي توصيه و پارتي دارد و ديگري ندارد و.... آنچه نبايد ملاك قرار بگيرد اين امور است كه مربوط به لياقت و استعداد و يا فعاليت و مجاهدت افراد نيست و عدالت هنگامي تحقق مي يابد كه هيچ ملاحظه شخصي و تبعيض و تفاوت و تقدمي غير از مبناي فضيلت و تقوي و عمل و لياقت در كار باشد اما تقدمهايي مبني بر فضيلت و تقوي و عمل بايد وجود داشته باشد قران كريم نيز امتيازات مبتني بر فضايل را به رسميت مي شناسد و مي فرمايد: فضل الله المجاهدين علي القاعدين اجراً عظيماً يعني خداوند مجاهدان بر خانه نشينان را بر اجر عظيمي برتري داده است. بنابراين با توجه به مطالب فوق با مشاهده هر نوع امتياز و تقدم در جامعه نمي توانيم آنرا از مصاديق تبعيض به شمار آوريم بلكه تبعيض موقعي تحقق پيدا مي كند كه تقدم و امتياز در مورد شخصي بكار گرفته شود كه شايسته و لايق آن نباشد .

پس از روشن شدن معناي عدالت و تبعيض در پاسخ به سوال شما كه فرموده بوديد چرا در جامعه ما تبعيض زياد است عرض مي شود كه پيدا شدن تبعيض و فاصله طبقاتي در جامعه از نظر اقتصادي به دليل اختلاف سطح در آمدها و اختلاف ارزش خدمات كه افراد جامعه ارائه مي دهند و به دليل اختلاف سطح علمي و مهارتهاي فني افراد با يكديگر امر طبيعي است قران كريم در سوره مباركه زخرف مي فرمايد : ما هستيم كه مايه معيشت و استعدادهاي گوناگون را در ميان مردم تقسيم كرده ايم تا در نتيجه ، اختلاف طبيعي در ميان آنها پيدا شود و همين اختلاف و تفاوتها سبب مي شود كه بعضي افراد مسخر بعضي ديگر قرار گيرند و نظام اجتماعي زندگي بشر استوار شود و اين امر در همه جوامع بشري بدون استثناء وجود داشته و دارد اما آنچه مهم است وجود برنامه ريزي صحيح براي كم كردن اين فاصله هاست تا اين فاصله طبقاتي به حد متعادل و منطقي و عادلانه خود برسد و تبعيضات ناروا برطرف گردد كه در اين زمينه عليرغم وجود برنامه هاي مفيد و موثر در مكتب اقتصادي اسلام و اجرا شدن بخشهايي از آن در جامعه به دليل عملي نشدن بسياري از اين برنامه ها و گاه دامن زدن به اين تبعيضات ناروا توسط بخش خصوصي و دستگاههاي حكومتي شاهد نارساييهاي موجود هستيم.و ريشه همه اين تبعيضها فقدان فرهنگ عدالت و عدالت پذيري است و اگر اين فرهنگ ايجاد شود براي رفع تبعيض نياز به هيچ لايحه و مصوبه اي نداريم . بلكه مصوبه مجلس وجدان انسانها محكمترين مصوبه با ضمانت اجرايي 100% مي باشد.

اما در حال حاضر براي حل مشكلات جامعه از جمله موارد فوق مي توان از دو راه وارد شد:

1- برنامه ريزي و عملكرد قاطعانه مسئولين كشور با توجه به تاكيدات فراوان و راه حلها و راه كارها توسط مقام معظم رهبري.

2- نظارت عمومي مردم بر وضعيت جامعه كه در هر كجا فساد اداري، تبعيض، و مانند اينها ديدند نسبت به آنها بي تفاوت نبوده و از تذكر زباني به افراد متخلّف كرفته تا گزارش و خبر گزاري پنهاني يا آشكار به مسئولين ذي ربط و نهادي مراقب و برخورد كننده با تخلفات در هر نهاد و اداره .

البته بايد گفت اين دو امر در كنار هم نتيجه مطلوب را خواهد داد و گرنه در صورتيكه برنامه ريزي مسئولين باشد اما مردم همكاري نكرده و اقدامي در جهت بهبود وضعيت موجود نكنند و فقط عيب كار را در عدم كنترل شايسته مسئولان ببينند و يا مسئولين برنامه ريزي قاطعانه اي در اين زمينه نداشته و فقط عدم همكاري مردم را مسئول وضعيت نا مناسب موجود ببينند به جايي نخواهند رسيد و مشكلات به قوت خود باقي خواهد ماند.

با تشكر از شما دوست عزيز كه وقت خود را صرف مطالعه اين اوراق نموديد اميدواريم مطالب فوق تا حدي راهگشاي مشكل شما بوده باشد.















منابع و مآخذ:

بيست گفتار استاد مرتضي مطهري